Kerstin och Sten
Kerstin och Sten búa í Mullhyttan sem er á að giska 30 km vestan við Sólvelli. Mamma Kerstin bjó hins vegar í Kumla sem er 14 km austan við Sólvelli og það var mamman sem átti Sólvelli þar til hún lét færa húsið á nafn dótturinnar. Síðan keyptum við Valdís af Kerstin. Kerstin og Sten komu hér við eins og kannski tvisvar á ári og einstaka sinnum heimsóttum við þau. Nú hafði ég ekki komið þangað í nokkur ár en ég hitti þau öðru hvoru hingað og þangað. Svo buðu þau okkur Susanne í mat í gær. Þar sem ég rölti um veröndina heima hjá þeim með Sten gat ég ekki látið vera að taka myndir af umhverfinu rúmlega hálfhring umhverfis húsið.
Þessi mynd er væntanlega til norðvesturs frá húsinu.
Þessi er þá til suðausturs og yfir myndarlegan viðarlager þeirra hjóna.
Á þessari mynd sjáum við um það bil til suðurs.
Hér sjáum við að lokum til suðvesturs. -En hér er nákvæmlega ekkert útsýni!- Nei kannski ekki. En þar sem við Sten vorum úti á veröndinni heyrðum við vindgnauðið í trjátoppunum en niðri hjá okkur var nánast logn og notalegt að vera á ermastuttu skyrtunum. Ég þekki vel hvassviðri í fangið og mér þykir veðurgæðin verðmætari en langt útsýni til allra átta. Á Sólvöllum höfum við útsýni til vesturs og ef við viljum meira útsýni vitum við vel hvert við getum farið til að fá það. Þetta útsýni til vestur á Sólvöllum kostar okkur meiri vind en þau búa við Kerstin og Sten. Þetta var aðeins um veðrið og áhrif skógarins.
Það var ekki bara það að Kerstin og Sten vildu bjóða okkur í mat. Þau vildu líka sýna okkur út á hvað lifið gengi í Mullhyttan og þau vildu kynna okkur lítillega sögu staðarins. Þarna standa þau ásamt Susanne við vatn sem er ofarlega í þessum litla bæ. Á valborgarmessu síðast í maí kveikja Svíar í bálköstum vítt og breytt um landið. Í Mullhyttan fleyta menn bálkestinum út á vatnið og forða þar með væntanlega mörgum smádýrum frá þjáningarfullum dauða í eldhafi. Svo gerir fólk á mörgum stöðum í Svíþjóð.
Þau fóru með okkur á smá söfn sem eru staðsett í húsum sem hafa langa sögu og eru hundruð ára gömul. Þar var þessi stóll sem ég get lofað að er ekki alldeilis nýr á nálinni þó að ég viti ekki hversu gamall hann er. Það er eins og setan sé gerð fyrir einn og hálfan rass ef ekki tvo.
En það skýrist á þessari mynd hvers vegna setan er svona breið á efri myndinni. Hér er stóllinn orðinn að lágu borði. Svona löguðu gat fólk fundið upp á í gamla daga.
Þau sýndu okkur margt, margt fleira í gær en stærstur hluti þess var að undirbúa okkur undir daga rétt fyrir miðjan júlí. Þá verður margt í gangi í Mullhyttan og meðal annars gamalt sögunarverk sem ellilífeyrisþegar hafa gangsett á ný og saga öðru hvoru svera greni- og furustofna. Það er félagsskapur í Mullhyttan sem vinnur við að koma mörgu góðu í verk varðandi sögu bæjarfélagsins og Sten er þar mjög virkur. Þegar hann sýndi mér margt af því sem þeir hafa gert mér fannst ég verða gamall maður um stund. Þvílík vinna sem þessir menn leysa af hendi og sumt af því eru mjög flókin verkefni eins og að rétta við og lagfæra gömul stórhýsi sem sem voru farin að riða til falls. Einn þessara manna er 20 ára og er fullur af áhuga við að viðhalda sögulegum tækjum og byggingum.
Að lokum fóru þær á undan okkur heim þær Kerstin og Susanne. Sten hafði gaman af að segja frá og ég fann að þessi maður hafði gott hjartalag. Já, víst máttu taka mynd af mér sagði hann og sneri sér við á lóðinni framan við húsið, einmitt þar sem útsýnið er opnast.
Þegar við Valdís keyptum Sólvelli kynntumst við þessum hjónum nóg til þess að það hefur haldist kunningsskapur síðan. Ég hef ekki haft neitt annað en gott um þau að segja, en eftir veruna með þeim í gær frá klukkan hálf tvö til hálf sjö get ég bara sagt að hjartalag þeirra er afar hlýlegt og gott og það var notalegt að heyra hversu hlýlega þau töluðu til hvors annars. Ég get sagt nú þegar ég skrifa þetta rúmum sólarhring seinna að fyrir mig var það lærdómsríkt að vera návistum við þau þessa dagstund. Þakka ykkur fyrir Kerstin og Sten.
Það var værð í bílnum þegar við Susanne héldum heim á leið og landið var fagurt og frítt. Guli liturinn á repjuökrunum var að byrja að gefa sig en túnin og kornakrarnir voru iðjagræn eins og bara best verður á hverju sumri. Húsin til hægri á myndinni heita Torp. Þar koma til með að safnast saman upp undir 15000 manns um næstu helgi, um Jónsmessuhelgina. Þetta er árlegur viðburður og þar hefur aldrei verið vesen, aldrei einn einasti lögregluþjónn og fólk lifir í sátt og samlyndi. Það eru sænsku fríkirkjurnar sem að þessu standa og hátíðin stendur í eina viku. Þar er friðsemd og samvera látin ganga fyrir öllu öðru. Það fer vel á því og það mætti alveg segja meira frá mannlífinu þegar það fer svo friðsamlega fram.
Það hefur líka verið friðsælt á Sólvöllum í dag, daginn eftir heimsóknina til Mullhyttan. Við höfum verið að fara gegnum alls konar dót, ég í gegnum mitt dót og Susanne í gegnum sitt. Við höfum hent, lagt til hliðar, ákveðið svo að henda, verið í vafa, hert upp hugann og tekið nýjar ákvarðanir. Það ekkert einfalt verk að fara í gegnum gamalt dót og grisja. Þess vegna fengum við okkur volgar pönnukökur og kakó í siðdegiskaffi. Þá var hitinn 28 stig undir húsveggnum. Nú virðist sem Óli Lokbrá sé að taka völdin hér á bæ. Það fer best á því.
Annar hluti um lífið og tilveruna eftir Vestmannaeyjaferð 2014
Þegar ég sá fram á það snemma morguninn eftir að Guðdís varð stúdent að bloggið mitt yrði allt of langt ákvað ég að halda áfram síðar. Samt skrifaði ég niður nokkra punkta til að hafa aðeins hugmynd um hvað mér bjó í brjósti þann daginn.
Ég sat upp á Eldfelli á hvítasunnudag og réði ekki við tölvuna mína. Ef ég hefði lagt meiri stund á að læra á tölvur hefði ég kannski ekki lent í vandræðum. Mér hefur nefnilega verið sagt að ef ég nota tölvuna öðru vísi en ég hef gert, þá hefði batteríið síður gefið sig. Ég hafði hins vegar ekki nógan áhuga fyrir að læra, kannski bara latur, og hef notið þess að aðrir með meiri áhuga og sjálfsbjargarviðleitni á þessu sviði hafa verið reiðubúnir að aðstoða mig. Ef ég kann ekki mitt setur það mér takmörk.
Um daginn heimsótti ég hana Guðrúnu Jónsdóttur frá Fagurhólsmýri. Hún hefur virkilega orðið þess varhluta að heilsan getur brugðist til beggja vona þegar minnst varir og hún á erfitt með mál. Hún býr nú á elliheimilinu Grund. Guðjón, sagði hún frænka mín, ég hélt einu sinni að þú ætlaðir að vera læknir. Ég svaraði því til að það hefði verið ætlun mín á yngri árum. Þannig var það líka. En á leiðinni brást ég köllun minni og fór í smíðar og síðar í eitt og annað áður en ég fór í það starf sem ég hef nú stundað í meira en tuttugu ár.
Læknisstarfið sem aldrei varð var köllun en þar sveik ég sjálfan mig. Þegar ég fór í síðasta starfið mitt var það köllun. Þá tók margt við sem ég þurfti að takast á við í sjálfum mér til að uppfylla köllun mina. Ég las margt og geri enn. Oft sótti ég í kyrrðina í Nikolaikirkjunni í Örebro og hugleiddi manninn í sjálfum mér og ég fór líka á námskeið. Ég æfði 12-spora kerfið, æfði að segja sannleikann um sjálfan mig á AA fundunum, æfði einveru og æfði að vera með fólki.
Vissir staðir virtust betur til þess fallnir en aðrir til að hugleiða minn innri mann. Eldfell varð einn af þessum stöðum. Ég varð þess var í fyrstu ferð minni þangað upp að það var eins og ég kæmist í tengsl við eitthvað máttugt. Sitjandi þar uppi, finnandi ylinn frá iðrum jarðar streyma upp í gegnum sitjandann og hitann sem umvafði hendina sem ég gróf í vikurinn, gufan sem þá steig upp úr hlíðunum, þetta kom mér í einhverja sálarstemmingu sem mér líkaði vel. Hugsanirnar komu og fóru og þær óþægilegu fengu að koma og vera svo lengi sem þeim þókknaðist. Ég hef líka gert þetta uppi á Eldfelli í dimmri þoku í ein tvö eða þrjú skipti og það voru kannski sterkustu stundirnar.
Háaldraður maður í kirkjunni sem við Valdís sóttum Örebro sagði mér frá því að hann hefði í fjölda ára haft dálæti á ákveðnun stað við sænskt stöðuvatn þangað sem hann fór oft til að veiða fisk. Á leiðinni þangað sagðist hann fara um vissan stað þar sem eitthvað þægilegt kæmi alltaf yfir hann. Þar sagðist hann því alltaf stoppa til að vera með um eitthvað gott og uppbyggilefgt í lífinu. Það var hans staður og einn af mínum betri stöðum hefur lengi verið Eldfell.
Ég hef alltaf verið ákveðinn í að gera þetta löngu áður en ég hef lagt af stað frá Svíþjóð í Íslandsferðir mínar. Svo var það einhvern tíma þegar Guðdís og Erla voru kannski einhvers staðar á aldrinum sjö til ellefu ára að ég kom til Eyja. Þá fannst mér sem ég hefði alveg sérstaklega þörf fyrir að láta þetta takast vel og hafði undirbúið mig hugarfarslega. Svo rann upp dagurinn sem ég ætlaði að ganga á Eldfell og hugleiða. Þá talaði Valgerður um það hvort ég gæti ekki tekið þær systur með. Ég verð bara að viðurkenna að þá var það af og frá í huga mér að gera svo, ég vildi þá frekar fara aftur og taka þær með.
Ég gekk einn á Eldfel þann dag eins og í öll hin skiptin og sú ferð tókst ekki eins vel og áður. Líklega nagaði það mig í sálina að hafa ekki tekið þær systur með og ekki varð af fleiri ferðum upp þangað í þeirri heimsókn. Ég hef aldrei farið með Guðdísi og Erlu á Eldfell.
Þetta allt hugleiddi ég í heimsókn minni til Vestmannaeyja í vor og kannski mest vegna skólaslitanna sem ég sat þegar Guðdís varð stúdent.
Fyrir all mörgum árum var maður í meðferð í Vornesi, maður sem gat ekki séð að hann hefði nokkur minnstu vandræði með drykkju. Svoleiðis menn er ekki hægt að vera með í meðferð þar sem þeir eyðileggja fyrir hinum og heildin verður að ganga fyrir einstaklingnum. Ég skrifaði hann út og hann fór leiður heim. Þann sama dag hringdi yfirmaður þessa manns til mín. Þessi yfirmaður var kona og hún sagði mér þær fréttir að maðurinn sem ég skrifaði út fyrr um daginn væri þegar búinn að koma til hennar og segja sínar farir ekki sléttar.
Hann hafði sagt henni að hann hefði hitt í Vornesi mann sem hann hefði verið alveg ákveðinn í að taka sér til fyrirmyndar því að þessum manni vildi hann líkjast. Svo sagði hann yfirmanni sínum að þessi fyrirmynd hans hefði einfaldlega skrifað hann út úr meðferðinni. Ekki get ég sagt að það hafi verið alveg án tilfinninga að hlusta á þetta en ég var samt ekki í neinum vafa um að ég hafði gert rétt.
Ég varð aldrei stúdent og ég varð aldrei læknir. Ég renni huganum yfir þetta í hvert skipti þegar ég sé nýstúdenta og ég gerði það alveg sérstaklega 17. júní þegar nýstúdentarnir frá MR flyktust glaðir um miðbæ Reykjavíkur -vorið sem ég "hefði" orðið student. Þá var ég með lélega samvisku. Í gegnum síðustu áratugina hef ég reynt að vinna mig upp úr því að hafa ekki á sínum tíma ræktað garðinn minn eins og til stóð, að hafa ekki ávaxtað pundið sem skyldi. Þegar ég hafði skrifað út mannin sem vildi taka mig til fyrirmyndar man ég að ég hugsaði að ég hefði væntanlega komist eitthvað áleiðis. Þegar ég horfði á hana Guðdísi dótturdóttur mína setja upp stúdentshúfuna sína hugsaði ég það sama en að ég hefði átt möguleika á að komast lengra.
Guðdís mín; þú verður góð ljósmóðir og býður mörg börn velkomin í þennan heim ef þú ávaxtar pund þitt vel og og ræktar garðinn þinn. Ég er líka sannfærður um að þú munt gera það. Gangi þér allt í haginn á þeirri leið.
Á Smáragötu 13 í Vestmannaeyjum eftir stúdentaútskrift þann 23. maí 2015.
Jónatan, Guðdís, Valgerður
