15. mai.
Í dag er 15. mai. Ég lá í rúminu mínu í morgun eftir að hafa vaknað snemma og eftir að hafa vaknað frá undarlegum draumi sem ég hef fyrir sjálfan mig. Þegar ég vaknaði voru dyrnar frá herberginu opnar þannig að ég horfði beint fram á gaflinn í stofunni og á mynd sem þar er og á að vera í framtíðinni eða svo lengi sem ég get ákveðið. Önnur mynd er við hliðina á þessari mynd, en ég sá hana ekki frá rúminu þar sem ég lá. Sú mynd á líka að vera á sínum stað í framtíðinni.
Fyrir mörgum eru vissir dagar mikilvægir, vekja tilfinningar meira en aðrir dagar. Þannig er það ekki endilega fyrir mér. Allir dagar geta boðið upp á þetta fyrirvaralaust hvað mig áhrærir en oft gera þessir vissu dagar það líka. Í dag hefði hann Vilhjálmur Kristinn sonur minn orðið fimmtíu og eins árs gamall. Það er hvítasunnudagur í dag og ég ákvað í morgun að þennan dag skyldi ég taka rólega því að ég hefði margt að hugleiða.
Minningar um Vilhjálm Kristinn geta komið upp hvenær sem er og hvar sem er, alls ekki endilega neina vissa daga. Myndin sem oftast kemur upp er frá því hann var að koma úr sveitinni frá ömmu sinni og afa, ég tel að hann hafi þá verið níu ára gamall. Mamma hans fór niður á bryggju í Hrísey til að taka á móti honum og væntanlega Rósa og Valgerður, önnur eða báðar, voru líka með við móttökuna. Frá bryggjunni hljóp hann umsvifalaust heim til að heilsa mér þar sem ég var að snyrta lóðina eftir bggingarframkvæmdir síðustu tveggja ára.
Þegar hann kom hlaupandi fyrir húshornið, móður og lifandi eftir hlaupin, voru hans fyrstu orð: "Hvað ertu nú að bardúsa pabbi minn?" Þetta var kannski ekki svo sérstakt eða merkilegt en þetta er sú mynd sem ég sé oftast fyrir mér af honum. Hún getur komið upp hvaða dag ársins sem er, hvenær sem er, að nóttu eða degi. Ég hef sjaldan, jafnvel aldrei upplifað að ég hafi misst son minn. Það sem ég hef upplifað og upplifi enn í dag er að hann fékk ekki að vera með lengur. Einmitt þegar hann var að verða forvitinn um lífið var hann kvaddur burt. Þar liggur sorgin sem enn þann dag í dag skýtur upp kollinum. En minningin um heimkomu hans úr sveitinni þegar hann kom hlaupandi til mín er ekki sorgarminning. Það er falleg minning.
Þessi mynd af Vilhjálmi Kristni er lík þeim dreng som kom hlaupandi frá bryggjunni í Hrísey til að
vita hvað pabbi væri að "bardúsa", líklega árið 1974
En aftur að myndunum á stofugaflinum. Krtistinn dó 22. mars en Valdís þann 16. apríl, þannig að í dag eru þau mjög samofin í huga mér. Myndin til vinstri er jú af Hrísey, tekin af Kaldbak við austanverðan Eyjafjörð. Þessi mynd er fyrir mörgum sem sjá hana köld mynd en fyrir Valdísi var þetta mynd af Hrísey. Hún kom þaðan og hún vildi líka enda þar að lokum og þá ósk fékk hún uppfyllta. Blómamyndin hægra megin við Hríseyjarmyndina var Valdísi alltaf mikilvæg. Hún átti alltaf að vera í sviðsljósinu. Útsaumurinn lengst til hægri er nokkuð sem Valdís saumaði sjálf sem ung kona. Sú mynd verður líka þar sem hún er.
Englunum hennar hefur hins vegar fækkað. Ég vissi vel að ég þyrfti að fækka þeim en ég bara gat það ekki. Valdís safnaði englum og það var henni einfaldlega hjartans áhugamál. Dag einn spurði Susanne hvort hún mætti gera það svo ég væri laus. Og svo gerði hún og það tókst henni að gera með mikilli prýði. Englarnir sem hún tók burt eru í kassa út í bílskúr. Í fleiri kössum þar er margt fleira sem Valdís hafði uppi. Einhvern dag, eftir daga, vikur eða mánuði vil ég fara í gegnum þá kassa og trúlega taka eitthvað til baka. Þó að ég viti að það sé ekki tilfingamál fyrir Valdísi lengur er það tilfinningamál fyrir mig. Það snýst líka um virðingu fyrir manneskju sem var við hlið mér í fimmtíu og þrjú ár. Væri sú virðing ekki fyrir hendi væri ég ekki manneskja.
Ég minnist þess þegar ég kom með Valdísi heim af sjúkrahúsinu í síðasta skiptið. Rósa og fjölskylda voru í heimsókn. Ég opnaði fyrir henni bílhurðina þegar heim kom og hún leit til hliðar á Hannes sem þar var og beið eftir henni. Það var óræður svipur. Ég hef oft velt fyrir mér hvað hún hugsaði þá þegar hún horfði á hann og ég hef oft horft á þessa mynd og velt fyrir mér hvað hún hugsaði. En hvað Hannes áhrærði, þá var eins og einhvers staðar inni vissi hann að hverju stefndi.
Nisse, viltu jarða mig þegar ég dey? sagði Valdís aldeilis yfirveguð og æðrulaus þar sem hún og presturinn Nisse sátu saman við matarborðið hér heima. Og svo gerði hann nokkrum mánuðum seinna. Valgerður var komin í heimsókn og mig langaði að ná sæmilega glaðlegri mynd af þeim. Valdís reyndi að vera glaðleg en það tókst ekki. Það sé ég ennþá á myndinni sem ég tók, en hún kvartaði ekki.
En það eru margar glaðlegar minningar. Minningar frá yngri árum og minningar af árunum upp í sænsku Dölunum, frá Svärdsjö og Falun. Ef ég opna viss myndaalbúm sé ég það svo vel. Það var Valdís sem safnaði myndunum í þessi albúm. Ég er ekki viss um að hún hafi nokkru sinni í lífinu hlegið eins mikið og hún gerði á árunum upp í Dölum.
Ein minning er mér ljóslifandi þó að ég væri ekki viðstaddur sjálfur. Pétur er góður að segja frá því og ég hef séð þetta á mynd. Ég var á sjúkrahúsi norðan við Örebro eftir skipti á mjaðmarlið en Valdís var í heimsókn í Stokkhólmi að hitta Hannes í fyrsta sin. Þá var hann tveggja vikna gamall. Honum hafði ekki gengið allt of vel að sofa en þegar amma hans tók hann í fangið og settist með hann, þá sofnaði hann. Þannig sat hún með hann í einhverja klukkutíma og hann bara svaf. Það kom ekki til greina að hann yrði tekinn frá henni, það mátti ekki raska svefnró hans. Ég á erfitt á þessu augnabliki með að sjá nokkra minningu sem gæti verið fallegri en þessi.
Þessi mynd tilheyrir ekki blogginu en hún sýnir að það voru ekki allar stundir erfiðar.
Áðan horfði ég á sjónvarpsmessu í tilefni hvítasunnu. Þar voru fulltrúar frá mörgum trúarbrögðum og beðið var fyrir friði í heiminum. Múslimapresturinn sagði meðal annars: Án fæðu deyjum við og án friðar verður lífið tilgangslaust.
Lífið hefur ekki verið átakalaust og oft kemur upp spurningin innra með mér um tilganginn og ekki síður hvernig ég var sem maður gagnvart þeim sem eru endanlega farnir þangað heim sem engum sleppir til baka. Listamaðurinn hnoðar leirinn og mótar listaverk á þann hátt sem við hin vitum ekki fyrir. Hvað meistarinn sem formar leirinn "mig" ætlar að ná fram veit ég ekki fyrr en ég stend augliti til auglitis við hann. En ég veit að þeir sem eru farnir heim á undan mér hafa haft mikil áhrif á þessa mótun. Líklega erum við öll notuð til að hjálpa til við að móta hvert annað. Einhvern veginn þannig lít ég á lífið. Ég vona að ég hafi verið og verði líka til hjálpar við góða mótun einhvers í þessu lífi.
Guð gefi mér æðruleysi
til að sætta mig við það sem ég fæ ekki breytt
kjark til að breyta því sem ég get breytt
og vit til að greina þar á milli.
til að sætta mig við það sem ég fæ ekki breytt
kjark til að breyta því sem ég get breytt
og vit til að greina þar á milli.
Englarnir voru Valdísi mikils virði og hún safnaði þeim aldeilis fram á það síðasta.
Valdís og Valgerður í Hrísey 1963, árið sem við fluttum þangað.
Eldiviðardagur
Ég get sennilega ekki talist hefðbundinn Svíi þar sem ég er núna daginn fyrir hvítasunnu að kljúfa við. Slíkt á að vera búið að ég tel. Hins vegar sagði fyrrverandi vinnufélagi minn við mig fyrir einum ellefu árum síðan að það væri svo sem allt í lagi að fella tré hvenær sem væri bara ef maður sagaði viðinn í lengdir strax. Ég hef síðan farið eftir þessu, ég hef fellt tré á hvaða árstíma sem er ef því er að skipta en ég hef líka reynt að brytja í eldiviðarlengdir strax. Svo eru kubbar sem ég er að kljúfa núna búnir að vera undir þaki í eldiviðargeymslunni í misjafnlega langan tíma. Eldiviðargeymslan er eitt nauðsynlegasta hús sem ég hef byggt á Sólvöllum og hún er trúlega besta eldiviðargeymsla hér í næsta nágrenni.
Þessi geymsla er á öfugum stað sagði maður sem kom með Anders smið til að klæða þakið dag einn fyrir tæplega einu og hálfu ári. Hvers vegna segirðu það? spurði ég. Hún ætti að vera heima hjá mér sagði hann. Þennan dag klæddu þeir þakið með venjulegri þakklæðningu eins og um íbúðarhús væri að ræða og svo settu þeir pappann á. Síðan hefur enginn smiður komið á Sólvelli. Þakhellurnar sem vógu 1350 kíló setti ég svo upp á dagparti. Þann dag eins og svo marga aðra daga var ég mjög ánægður með þá heilsu sem skaparinn hefur gefið mér. Ég treysti mér ekki til að reisa veggina einn eða að fara einn í þakið, ég fékk yngri menn til að gera það.
Loksins í dag komst ég af stað með að kljúfa við sem var búinn að bíða þar eftir mér. Ég byrjaði á því í dag vegna þess að í morgun var rigning og það var spáð rigningu allan daginn. Það var líka gott að ég komst af stað. Það var eiginlega byrjunin á því að gera það síðasta af Sólvöllum snyrtilegt og fínt. Ég þurfti að byrja á því að taka til áður en ég byrjaði í morgun og þá fann ég að ég var á þessum tímapunkti.
Ég man vel hvernig það var hér árið 2007 og 2008, jafnvel lengur. Þá var óhirðan alveg vestur að lóðamörkunum sem eru minna en tíu metra frá húsinu, þeim meginn sem vegurinn er. Eins og þetta er í dag er ég frekar ánægður með það en þegar ég verð líka búinn að gera snyrtilegt þarna að húsabaki, þá verð ég mjög ánægður. Ég hef haft það að markmiði all lengi að þegar ég verð 75 ára, sem verður ju næsta vor, að þá verði allt tilbúið og svo á ég að geta haft opið hús í tilefni að sjötíu og fimm ára afmælinu mínu allt sumarið.
Svona er það nú á Sólvöllum daginn fyrir hvítasunnu. Susanne er upp í dölum hjá syni sínum og fjölskyldu hans. Þar er líka sex ára sonarsonur hennar sem var líklega helsti hvatinn að því að hún fór þangað núna. Í dag hafa þau öll verið á "kúslepp". Kúslepp er þegar bændur sleppa kúnum sínum út í fyrsta skipti á vorin. Þá er áhugasömum gjarnan boðið að koma en ég var fjarri góðu gamni.
Hérna um daginn var ég að slá lóðina í fyrsta skipti í ár, þá full seint af því að hún var svo mikið sprottin. Þá bara steinhætti sláttuvélin mín allt í einu að ganga og neitaði að fara í gang aftur. Ég lagði hana inn hjá sláttuvélalækninum og þar átti hún að vera í viku. Því bauð vinnufélagi minn mér að lána mér sína sláttuvél. Svo sló ég helminginn af lóðinni og lagði svo sláttuvélinni undir húsvegg. Daginn eftir, í gær, neitaði hún að fara í gang. Ég verð sennilega að fara með sláttuvél vinnufélagans til sláttuvélalæknisins líka þegar ég tek mína.
Þar með ætlaði ég að gera aðra hluti og setti kerruna aftan í bílinnn. Þá vildu stefnuljósin ekki virka en samt fór ég af stað til Fjugesta til að kaupa 170 mm frárennslisrör. Það reyndist ekki vera til í Fjugesta. Þá fór ég með ólöglega kerruna inn í Marieberg til að kaupa rörið. Þá var það ekki til þar heldur. Þá bað ég æðruleysisbænina nokkrum sinnum og var tími til kominn eftir óhöpp dagsins og ólöglega kerruna. Þar með var komið kvöld og eftir að hafa gefið Brodda matinn sinn í nýja Broddahúsinu og borða sjálfur, þá gerði ég vinnulista fyrir daginn í dag. Á listanum var að taka nokkurn tíma í að kljúfa við. En mér finnst gaman að kljúfa við og það er gott að hugleiða við það að kljúfa og svo gerði ég í dag, allan daginn. Það var margt á móti mér í gær en í dag hefur hugurinn verið ljúfur yfir vel lyktandi eldivið.
Allt er gott sem endar vel.
Það er þurrt og gott í eldiviðargeymslunni minni. Veggirnir eru með tvöföldum gisnum panel, hlífa við úrkomu en trekkja vel. Það skemmtilegasta við að kljúfa við er að raða honum upp. Sumar eitt var hér fólk sem hjálpaði við kljúfa en ég átti erfitt með að láta þau raða viðnum. Ég varð næstum afbrýðissamur en varð samt að gefa mig.
Annar endinn á viðargeymslunni er fyrir við, hinum endanum er mögulega ætlað annað hlutverk. Glugginn sem á að vera á þessum vegg er búinn að vera til í geymslunni í meira en ár. Að ég valdi að taka mynd af þessari hlið er vegna þess að það er snyrtilegra þarna meginn.
