Það er nú meira hvað dagarnir líða fljótt um þessar mundir. Það er hreinlega komið miðnætti áður en ég átta mig á því og þá hefur mér ekki tekist að ljúka því sem var á dagskrá hjá mér. Ég ætlaði að gefa smá ferðaskýrslu eftir daginn í gær en þá vorum við Sólvallafólk ásamt gestum á ferð í héraðinu.

Nora (Núra) heitir bær eina 40 kílómetra norðan við Örebro og hann er verðugur að sýna þeim gestum sem koma til okkar. Bærinn er þekktur fyrir gömul hús, falleg vötn, besta rjómaís landsins og friðsæld. Þar eru gamlar lestir sem áhugafólk annast af umhyggju og þar er einnig örlítill hafnarbakki eins og sjá má á myndinni. Íslendingarnir þrír sem standa þarna við þessa litlu fallegu skútu heita Ottó, Svandís og Valdís. Þeim þótti skútan gersemi, byggð úr lökkuðum við og með trénagla í byrðingi. Aftur í skut stóð nafnið Stina og umhirðan virtist sambærileg við móðurumhyggju þegar best lætur. Vatnið sem sést á myndinni heitir Noravatnið (Norasjön) og í því eru bæði eyjar og annes klædd iðjagrænum skógi.

Okkur Valdísi finnst það skylda okkar að fara með gestina fyrir norðurendann á vatninu og taka þar af þeim mynd með Nora í baksýn og endilega kirkjuturninn með. Þarna er jú sama fólk og á fyrri mynd, en síðast tókum við mynd af Rósamundu Káradóttur frá Hrísey á þessum stað. Þó þurfti að færa fólkið aðeins til vinstri núna þar sem trén til hægri á myndinni höfðu hækkað þannig að kirkjuturninn var hættur að sjást frá gamla myndatökustaðnum.

Aðdráttarlinsan var aðeins notuð þegar Valdís tók þessa mynd. Ég hef aldrei séð mynd frá þessum stað þar sem náttúrufegurðin kemur fyllilega í ljós eins og hún er, en ég held þó að þessi sé með þeim betri sem ég hef séð. Skógi vaxnar eyjarnar og skógi vaxnar hæðirnar og ásarnir handan vatnsins gera þetta útsýni alveg ótrúlega fallegt. Um árið 2000 var ég nokkrum sinnum þarna á ferðinni, en þá leitaði ég að sumarbústað eða lóð fyrir hann eins og dauðþyrstur maður leitar eftir vatni.

Ég meira að segja átti það til að fara þegar Valdís var að vinna og tippla um brekkurnar sem eru á bakvið þann sem tekur myndirnar á þessum stað. Í vissum tilfellum var þetta leyndarmál mitt, svo undirlagður var ég af sumarbústaðarsjúkdómnum. Það varð ekki af sem betur fer og Sólvellir eru líka á afar fallegum stað þó að ekkert vatn sé þar fyrir hendi. Dísa og Ottó og ýmsir fleiri hafa staðfest Sólvallafegurðina, okkur finnst það líka og á Sólvöllum erum við ánægð.

Svo var 17. júní í dag. Tryggvi og Svanhvít frá Örebro heimsóttu okkur þannig vorum sex samankomin hér á þjóðhátríðardaginn. Tryggvi er lengst til vinstri á myndinni en Svanhvít lengst til hægri á þessari mynd. Valdís bauð upp á kaffi og rausnarlega með því eins og hennar er alltaf von og vísa. Við áttum hér saman hina skemmtilegustu dagstund. Það var engin þjóðhátíðarræða eða þjóðsöngur en dagurinn var góður eigi að síður.

Svo smelltum við einni mynd af Tryggva og Svanhvíti saman. Fyrsta skipti sem ég hafði samband við Tryggva var vorið 1994, en þá skrifaði ég honum bréf frá Svartnesi og fékk bréf til baka. Þá höfðum við aldrei hittst. Síðan hittumst við öll, við Valdís og Tryggvi og Svanhvít í ársbyrjun 1997 þegar við Valdís fluttum frá Falun til Örebro. Áður en við fluttum til Svíþjóðar bað Kristín Aðalsteinsdóttir mig að hafa samband við Tryggva bróður sinn. Ég gerði svo og enn í dag er vinskapur okkar á milli.

 

Að Svanhvít og Tryggvi vildu líta hingað í dag og að Dísa og Ottó vildu dvelja hjá okkur í nokkra daga; þetta er ómetanlegt. Ég þakka svo hjartanlega fyrir að þið öll viljið vera vinir okkar.

Í gærkvöldi, föstudagskvöldið þann 15. juní ætlaði ég að blogga. Auðvitað settist ég of seint við tölvuna og þegar ég hafði vistað tvær myndir inn á bloggið mitt sofnaði ég í stólnum með fingurna á lyklaborðinu. Ég reif mig upp aftur til að sofna aftur við lyklaborðið og þar með gafst ég upp. Óli Lokbrá hafði sigrað eins og hann gerir ævinlega að lokum og draumaveröldin tók við, draumaveröld sem ég man afar lítið af. Eftir átta tíma svefn vaknaði ég til nýs dags og þá dundi regn mjúklega á þakinu í um það bil 12 stiga hita. Og eins og oftast, þetta regn féll svo undur beint og notalega niður og þó að ég sæi á Feisbókinni að það væru hreint ekki allir sælir með þessa rigningu, þá er mér ómögulegt að agnúast við henni.

Í gær brá ég mér út í skóg eins og ég geri svo oft, iðulega nokkrum sinnum á dag. Ég talaði einhver lifandis ósköp og talaði eins og það væri ómissandi sem ég hafði að segja. Stundum held ég hreinlega ekki aftur af mér þó að ég hafi ætlað mér að gera það og babbla þá allt of mikið. Þegar ég kom móts við stóru mauraþúfuna stoppaði ég og leit í átt til hennar en viti menn; á eftir mér komu tveir álfar. Þarna bara stóðu þeir og horfðu í átt til skógarins hans Arnolds og ég var svo heppinn að hafa myndavélina í vasanum. Nú gat ég fest á mynd það óvænta sem fylgdi mér í skóginum.

Nei, það kom mér að vísu ekki á óvænt að sjá þessa álfa þarna, en það heyrir ekki hversdagsleikanum til að sjá þau Dísu og Ottó á rölti hér út í skógi. Líklega gat ekki verið meiri þörf fyrir komu þeirra í nokkurn annan tíma en núna, en þegar Ottó hringdi fyrst og talaði um að þau kæmu í heimsókna á sumrinu voru engar sérstakar blikur á lofti. Síðar breyttist atburðarásin hér á Sólvöllum en það breytti ekki þeirri ákvörðun þeirra að koma í heimsókn. Nú eru þau hér eins og sólargeislar þó að það rigni. Kannski halda þau að við sofum ennþá í morgunkyrrðinni, kyrrðinni sem ríkir í faðmi regnsins sem fellur á þakið, en ég er búinn að ganga um hægum skrefum og kanna útsýnið út um nokkra glugga á Sólvöllum og draga frá þeim til að hleypa deginum inn.

Svo var bara að byrja á því sem ég ætlaði að byrja á þegar Óli kom í gærkvöldi og tók mig föstum tökum framan við tölvuna. Nú er ég búinn að skrifa litla stund og það er best að ég fari á stjá og láti heyra að Óli sé búinn að sleppa tökunum á mér. Ég get sett grautarpottinn á eldavélina, diska á matarborðið og látið skáphurðina lokast með dálitlum skelli þegar ég verð búinn að setja haframjölið í pottinn. Þá mun fljótt færast líf í Sólvallahúsið og svo held ég áfram með bloggskrif mín einhvern tíma seinna í dag, eða kvöld eftir því sem færi gefst.

 

Það er aftur komið kvöld og þar að auki orðið áliðið. Þrumur hafa mullrað um stund í nokkrum fjarska og það er farið að rigna aftur eftir þurran seinni hluta dags. Við erum búin að fara um nágrannabyggðir í dag og sjá eitt og annað huggulegt. Myndin hér fyrir ofan er frá því í gær þegar við Ottó vorum að laga til á óreiðusvæði bakvið aðal viðargeymsluna okkar. Þar var ég búinn að útbúa hluta af verðandi hlaði þannig að við Ottó skipulögðum og staðsettum viðarskýli og svo tókum við að flytja eldivið frá einum stað á annan. Ég hélt að ég væri manna frískastur hvað áhrærir kalla á mínum aldri, en svo kemur þessi maður frá Hrísey og er nokkuð eldri en ég, og ég sé ekki annað en hann hafi slegið mér við. Hann er ekki af baki dottinn þessi fyrrverandi íshafssjómaður.

 

Ég var í nokkrum vanda staddur þegar ég var setstur við tölvuna fyrir einum hálftíma síðan. Ég ætlaði að segja frá ferðalagi okkar í dag en klukkan rúllaði yfir miðnætti fyrr en varði. Ég enda því bloggið með því að birta mynd af því sem við Ottó höfum verið að gera í gær og í dag umfram ferðalag okkar sem ég nefndi áðan. Þessi mynd sýnir allt aðra hluti en myndin þar fyrir ofan þó að hún sé tekin á sama svæði. Við stútungskallarnir erum búnir að færa margar hjólbörur af eldiviði næsta vetrar frá einum stað til annars og það finnst ákveðið markmið með þessari aðgerð, meðal annars að laga til. Fleira leynist í farangrinum sem sagt verður frá síðar. Stútungskallar sagði ég, en samt kallar sem finna sig yngri en árin segja til um. Það fer vel á því.

Óli er farinn að nálgast fólkið hér í húsinu en ég slepp ennþá. Uppþvottavélin er að frammi í eldhúsi en að öðru leyti er allt kyrrt. Eldingarnar hurfu smám saman í austurátt og þrumurnar með. Konan sem er lögst útaf fyrir aftan mig andar hljóðlátlega og hvíldin fyrir annir morgundagsins virðist vera á næsta leyti. Það er mál að ég leggi mig líka til að ég verði einnig tilbúinn að takast á við þær annir sem morgundagurinn býður mér upp á.

Fyrir rúmlega viku fór Valdís í fyrstu lyfjameðferðina við lungnakrabbameini og svo beið hún eftir aukaverkununum en það má næstum segja að þær komu ekki. Í gær fór hún í aðra meðferðina og svo beið hún eftir aukaverkununum en þær nánast komu ekki þá heldur eða alla vega ekki ennþá. Læknirinn var líka búinn að segja að það fengju alls ekki allir neinar aukaverkanir. Ennþá er Valdís ein af þeim. Ég sagði að hún hefði beðið eftir aukaverkununum en ég nefnilega held að hún hafi alls ekki gert það. Það er nefnilega ekki sami áratugur núna og var fyrir 20 til 40 árum þegar rosalegar sögur fóru af þessum aukaverkunum sem ætluðu alveg að fara með fólk. Það gefur auka bjartsýni að þessir fyrstu dagar hafa gengið svona vel.

Á morgun fer ég til Arlanda til að sækja gesti, gömlu nágrannana Dísu og Ottó. Valdís ætlaði með en sú ánægja var tekin frá henni. Það var nefnilega hringt frá sjúkrahúsinu í dag og hún spurð hvort hún gæti ekki komið þangað á morgun, það ætti að teikna á hana eitthvað sem snýst um geislameðferð sem á svo að byrja eftir tæpar tvær vikur. Ég heyrði samtalið og skynjaði vonbrigðin yfir því að geta ekki komið með, en hún sá sér ekki fært að tefja meðferðina með því að afþakka tímann. Dagarnir eru víst ásetnir á þessum deildum. Hún fær að hitta Dísu og Ottó á morgun þó að hún taki ekki á móti þeim á flugvellinum.

Ég hef hugsað heil mikið um heilsu undanfarið. Ég hugsaði líka heil mikið um það fyrir mjaðmaaðgerðina. Ég var ákveðinn í því að gefa mig ekki. Færi ég að hlífa mér, sitja eða liggja mundi ég stirðna, missa vöðva og kraft. Ég hélt því mínu striki. Daginn eftir aðgerðina var ég kominn á hreyfingu og daginn þar á eftir á fulla ferð um gangana. Þeir sem voru skornir upp sama dag og daginn eftir voru alls ekki á sama róli og ég. Þó einn maður sem var skorinn upp daginn á undan mér. Við vorum á svipuðu róli. Hann var eldri en ég en hafði verið íþróttamaður í áratugi og var ennþá mjög virkur í íþróttafélagi. Hún Åsa sjúkraliði sagði að ég hefði ekkert með þetta að gera, það væri gjöf. Ég þráast við að trúa að það sé beggja blands.

Fyrir all nokkrum árum las ég frétt um það að það sem hefði áhrif á meðferð, hvaða nafni sem hún nefndist, það væri að trúa á meðferðina. Það læðist að mér að svo sé það með Valdísi og þess vegna gangi henni betur en ella. Og ekki skemmir það fyrir henni að hún er af víkingakyni, sjómannsdóttir og ein af KiddaVillasystrunum. Það má til með að hafa þetta í svolítið léttu ívafi líka.

Morgunverðurinn í dag var hreint alls ekki fyrir allar aldir. Meðan við borðuðum töluðum við um hvað yrði á dagskránni í dag. Valdís sagðist ætla að þrífa innan bílinn hvað sem raulaði og tautaði. Ég ætlaði að grisja í skóginum á stað sem ég hafði ekki svo mikið sem stigið inn á þótt undarlegt kunni að virðast. Svo ætlaði ég að vinna við hlaðið sem ég er að gera bakvið ákveðna geymslu. Svo fórum við af stað. Þegar ég vissi að Valdís væri í fullum gangi með bílinn sótti ég myndavélina. Hún hrópaði ekkert húrra þegar ég tók fyrstu myndina.

Þegar ég tók aðra myndina spurði hún af hverju ég væri að þessu? "Skammastu þín fyrir að vera að taka mynd af mér sitjandi við að þrífa bílinn." En ég skammaðist mín ekki. Ég gat heldur ekki séð að það væri betra að leggjast á hnén eins og ég hefði þurft að gera ef ég hefði verið að gera þetta.

Svo þegar hún var að ryksuga farangursgeymsluna tók ég mynd af henni án þess að hún sæti á stól. Valdís telur það sitt verk að þrífa bílinn að innan og þegar hún gerir það gerir hún það með glæsibrag. Svo verður bíllinn eins og þegar hann var nýr, nema að það vantar nýbílalyktina í hann þar sem hveitibrauðsdagar hans eru liðnir. Hann er eins og hálfs árs núna. Valdís er hins vegar talsvert eldri en mér sýnist hún ekki hampa háum aldri á þessari mynd.

Litla frímerkið þarna út við skóginn er hlaðið sem ég var að bardúsa við í dag. Það er reyndar stærra en sést á myndinni og stærra en það virðist vera. Það er nauðsynleg að hafa svona í sveitinni. Þarna verður hægt að vinna við eldiviðinn í framtíðinni og geyma eitt og annað sem við viljum ekki hafa á of áberandi stað á Sólvöllum. Bekkinn eða borðið þarna til hægri smíðaði ég árið 2006 þegar við byggðum við í fyrra skiptið. Á endanum nær á myndinni er passlegur staður fyrir vélsögina og svo passar hæðin á borðinu þannig að það er hægt að vinna þarna við að saga stóra planka. Haganlegt borð og búið að gera mjög mikið gagn. Nú er það að verða slitið og lendir sennilega á eldiviðarhaug endurvinnslunar í haust og notast svo við að hita vatn í orkuverinu í Örebro.

Svo ef einhverjum líður betur með að vita það, þá lít ég svona út þegar ég ek hjólbörum. Fuglahólkinn efst á myndinni á trénu sem er nær fékk ég að gjöf frá vinnufélaga þegar við keyptum Sólvelli. Öll ár síðan hefur svartþrösturinn verpt í þennan fuglahólk. Það er orðtæki í Svíþjóð þegar einhver er undrandi, skilur ekki og veit ekki neitt, að hann sé eins og fuglahólkur. Skilji maður það ekki er bara að horfa á fuglahólkinn á myndinni.

 

*

 

Annar kafli

Nýlega bloggaði ég um öfund, í fyrradag held ég. Það kom að hluta til vegna þess að við erum að fá heimsókn, það er að segja á miðvikudag, en þá koma þau Dísa og Ottó, okkar gömlu grannar og samferðafólk frá Hrísey. Ég birti hér aftur hluta af bloggi sem ég birti fyrir nokkrum vikum og var um öfund. Ég nefndi bloggið Dyggðin og öfundsýkin.

 

"Það var 1972 sem þrjár fjölskyldur byrjuðu að byggja við Sólvallagötuna í Hrísey. Það vorum við Valdís og næsta hús neðar í götunni byggðu Rósa og Ásgeir en hinu megin við götuna byggðu Dísa og Ottó. Allar þessar fjölskyldur fluttu inn ári síðar, sumarið 1973, og voru húsin þá nokkuð misjafnlega tilbúin. Einhvern tíma sumarið 1973 þegar ég kom heim eftir vinnu sagði Valdís mér að Ottó og Dísa væru búin að kaupa bíl, Landróver jeppa. Jahá! Það var naumast! Síðar um kvöldið stakk Valdís upp á því að við gengjum yfir til Dísu og Ottós og svo gerðum við. Þetta var á þeim árum þegar fólk gekk gjarnan yfir til nágrannans, bankaði upp á og opnaði sjálft og spurði hvort það væri til kaffi.

Svo gerðum við Valdís þetta kvöld. Þegar við vorum setst inn og byrjuð að spjalla saman spurði Valdís eitthvað út í nýja bílinn þeirra. Öfundin út af þessum bílakaupum gerjaði í mér eins og ígerð í graftarkýli og þegar Valdís byrjaði að tala um bílinn þeirra sagði ég hátt og greinilega: Komum við hingað til að tala um bíla? Ekki man ég hvernig viðbrögðin voru, en þegar við komum heim spurði Valdís mig undrandi hvers vegna ég hefði brugðist svona undarlega við. Ég er viss um að ég sagði Valdísi ekki sannleikann um það mál, en ég gerði mér vel grein fyrir því að vinur minn Ottó ávaxtaði sitt pund betur en mér tókst að gera á þeim árum. Ég þekki til öfundarinnar. Þetta er smá hlægilegt í dag og ég nota þetta í vissa fyrirlestra mína um það sem alkohólistarnir þurfa að venja sig af. Þeir þekkja sig mjög vel í þessu og bresta í hlátur."

Það er býsna þægilegt að segja öðru hvoru sannleikann num sjálfan sig, eða svo finnst mér. Þá hef ég efni á því að segja ýmislegt sem annars virtist kannski ekki vera alveg ekta.

 

Nóg af bloggi í dag. Eftir tvo tíma er þessi dagur, laugardagurinn 9. júlí liðinn. Á morgun er nýr dagur og ný markmið.

Það er eftirmiðdagur, laugardaginn 9. júní á því herrans ári 2012. Við vorum bæði úti við, ég í skógarvinnu en Valdís að þvo bílinn innan. Valdís slapp við regnið en rétt eftir að hún var búin og komin inn byrjaði að rigna drjúgt. Regnið er af þessari skemmtilegu tegund þegar það bara fellur svo ósköp afslappað beint niður í töluverðu magni. Ég er auðvitað dálítið skrýtinn, en mér nefnilega finnst þetta stórgott veður. Það má að vísu ekki standa allt of lengi, en mikið virðist allt verða frjósamt og vellíðandi í veðrinu eins og það er núna. Trjágreinar slúta aðeins meira í regninu og lítil tré hér fyrir utan gluggann minn lúta höfði þrátt fyrir að hafa reynt eftir bestu getu að halda fullri reisn. En svona er það með ungdómarna, þeir standa ekki alltaf af sér það sem þeir fullvöxnu ná að gera. Hitinn lækkaði úr 18 í 15 gráður þegar tók að rigna.

Þetta regn, eins og svo mörg önnur, gefur kost á því að fara inn, hita kaffi, skrifa svolítið, fá sér svo kaffi með ilmandi ristuðu brauið með til dæmis osti og svolítilli sultu. En hvað ætla ég svo að skrifa? Mér hefur verið efst í huga frá því í gær þetta með eldavélina og viftuna. Helmingurinn af eldavélinni virkaði ekki lengur og við fengum rafvirkja, Robban, sem var að vinna í næsta húsi til að mæla hvort straumurinn kæmi óhindrað inn á vélina. Svo hringdi ég í Patrik, yfirmann Robban, og hann kom og leit á eldavélina. Svo sagði hann að það væri eitthvað að sem væri utan hans þekkingar.

Fyrst hann var nú hérna báðum við hann að líta á viftuna þar sem húnn hafði hætt að virka áður en eldavélin bilaði. Svo skoðaði hann viftuna og allt í einu var hún í góðu lagi. Um kvöldið var viftan ekki lengur í lagi. Við töluðum við ratækjaþjónustu og lýstum sjúkdómi eldavélarinnar. Sá sagði, eins og reyndar Patrik hafði líka sagt, að þetta væri of gömul vél til að láta gera við hana. Bara að fá mann til að líta á vélina kostaði drjúgan skilding og hann sagðist vilja okkur vel þegar hann ráðlegið okkur að kaupa nýja vél. Svo gerðum við og skoðuðum viftur líka.

Við keyptum eldavélina á seinni part viku og borguðum út í hönd. Fimmtudag í næstu viku átti að koma með hana og taka þá gömlu til að skila í endurvinnslu. Um helgina þarna á milli var Valdís að aðhafast eitthvað við eldavélina og hefur líklega rekið sig í takka þar sem allt í einu kviknaði á annarri biluðu hellunni. Svo prufaði hún hina helluna og hún var einnig í lagi. Svo prufuðum við þetta aftur og aftur og vélin var einfaldlega í góðu lagi. Við fórum þá í verslunina og spurðum hvort við gætum rift kaupunum. Það var í lagi og við fengum peningana til baka. Svo báðum við þá að panta fyrir okkur viftu sem við höfðum áður valið. Hún á að koma á þriðjudaginn kemur.

Svo gerðum við matvælainnkaup eftir ferðina í raftækjaverslunina og þegar ég var að leggja frá mér innkaupapoka á eldhúsbekkinn rak ég mig í takka á viftunni. Hún fór í gang og gekk eðlilega. Svo prufuðum við á hraða eitt, tvö og þrjú og allt virkaði eins og í skemmtilegri sögu. Svo prufuðum við aftur og aftur og aftur og viftan var í lagi. Svo fór að rigna og við það brá birtu inni og ég kveikti á ljósinu á viftunni og þá hætti hún að virka. Svo prufuðum við þetta aftur og aftur og aftur og það var bara þannig að þegar kveikt var á viftuljósinu, þá virkaði ekki viftan en þegar slökkt var á því, þá fékk hún gleði sína á ný. Það fer að verða vandræðalegt að koma inn í þessa raftækjaverslun ef við hættum nú líka við viftukaupin.

Það er hætt að rigna, við búin að fá okkur kaffi og ég búin að skrifa barnalega raftækjasögu. Þar sem ég er bara sjötugur vona ég að mér verði fyrirgefið það. Ég ætla út og sinna þörfum verkefnum.

Ég sagði í bloggi gærdagsins að þruma sem dúndraði hér í gær væri sú mesta sem ég hefði orðið vitni að. Ég stend enn við það en hef þó kannski einu sinni áður orðið vitni að svipuðum hamagangi. Það var á Kálfafelli í miklu óveðri fyrir meira en 60 árum. Þá laust niður eldingu í fjárhús skammt frá bænum og drap þar fé. Óljóst minnir mig að þá hafi húsið orðið fyrir einhverjum áhrifum sem ég lýsti í blogginu í gær, það er að segja að það væri eins og húsið væri lamið utan með einhverju gríðarlega þungu. Atvikið á Kálfafelli var um nótt en pabbi var kominn á stjá. Þegar svo stærsta þruman gekk yfir minnir mig að pabba hafi sagt langdregið; jæææja. Þá skildi ég að málið væri alvarlegt. Það var svo að morgni sem féð fannst dautt í fjárhúsinu. En nú að myndinni. Mér þætti öllu þægilegra að sendir væru niður ósköp venjulegir regndropar í staðinn fyrir þetta grimma hagl. En ég skil ekki allt í þessum heimi og samt heldur jörðin áfram að snúast.

Ég talaði um grátbjörk um daginn en það var ekki rétt. Þessi tegund heitir tárabjörk og það er mér sárara en tárum taki að fara með ósatt mál. Nú er það leiðrétt. Það er hægt að sjá á myndinni ef vel er að gáð hvernig þessi björk leitast við að vaxa í eina átt í staðinn fyrir að vaxa upp á við. Til að fá hana heldur hærri höfum við bundið hana í næsta tré og það er gert samkvæmt ráðleggingu. Svo sést þarna í bláberjabekkinn þar sem hann kúrir í ró og næði umvafinn gróðri og bíður eftir að einhver komi og setjist.

Þessa tárabjörk fann ég á netinu en kann ekki skil á ljósmyndara. Mér finnst þessi kannski ekki sérstaklega falleg en hún er all mikilfengleg. Ég fann myndir af tárabjörkum sem höfðu fallegri vöxt, en ég réði ekki við að stækka þær, þær urðu bara á stærð við frímerki. Mér verður örugglega farið að vaxa skegg þegar tárabjörkin okkar verður komin í þessa stærð.

Nú er mál að líta á þjóðhátíðardaginn.

Klukkan er hálf fimm á þessum sumardegi og það er hálf rokkið inni. Þar til fyrir nokkrum dögum vantaði rigningu til að hlýindi og blíðviðri gætu komið að notum fyrir náttúruna og ég er þakklátur fyrir rigninguna þó að sólin hverfi á meðan. Margir vilja bara hafa sól á sumrin en það er alls ekki svo einfalt. Beggja bland gerir allt mikið fallegra og betra að njóta af. Sólþurrkuð jörð, gulnaður gróður og ryk er ekki beinlínis eins og það á að vera.

En nú er það svo að fyrir örfáum mínútum dundi hagl niður þó að hitinn væri ein 12 til 15 stig. Haglið spýttist út af þakinu og eina tvo til þrjá metra út frá húsinu. Svo var haglið gengið yfir og drjúgt regn hélt áfram, það drjúgt að það mátti vel greina nið þess á þakinu þó að vel sé einangrað á Sólvöllum. Samkvæmt tölvuspá sænsku veðurstofunnar er þetta skíðasta skúrin þangað til um næstu helgi, en þá á að rigna mikið. Ég held að nú sé jörðin orðin hæfilega mett og ég er sannfærður um að í næstu viku verður landið mun fallegra en það var fyrir rigningu. Eins og er, er ég best geymdur innan við gluggann þar sem ég bauka við lyklaborðið. Klukkan er farin að halla í sex síðdegis.



Valdís fór í gær í fyrstu lyfjameðferðina gegn krabbameini. Hvað mundi það bjóða upp á af nýrri lífsreynslu? Það eiginlega vissum við ekki, en þrátt fyrir að orðsporið sem fer af þessum meðferðum sé ekki til að hrífast af, þá höfðu læknar og hjúkrunarfólk jákvæð orð um það. Hins vegar sögðu þau að það væri einstklingsbundið hvernig fólki reiddi af í lyfjameðferðinni. Ég reyndi að segja við Valdísi að aukaverkanirnar mundu trúlega að hluta til verða eins og hún tryði sjálf. Ég held að hún hafi líka farið með því hugarfari. Ég fór með henni inn á sjúkrahúsið og var um stund á stofunni sem hún var lögð inn á. Svo kom hjúkrunarfræðingur, maður nálægt fertugu að nafni Jari. Jari er svo finnskt nafn að það getur enginn borið það sem ekki er finni. Svo hafði hann líka sagt sjálfur hef ég eftir Valdísi. Jari er maður sérstaklega þægilegur í fasi og framkomu, og hann lýsti því hvað hann mundi gera og það fólst í því að setja nál í handlegginn á Valdísi og láta síðan fjóra poka af tveimur sortum af vökvum renna inn um þessa nál. Síðan ætlaði hann að gefa henni sprautur með efnum sem skyldu gera lífið léttara fyrir henni eftir á. Með þetta yfirgaf ég sjúkrahúsið og við ákváðum tíma þegar ég skyldi sækja hana því að hún átti bara að vera þarna meðan lyfin rynnu inn í líkamann gegnum nálina í arminum.

Örlítið fannst mér hún föl þegar ég kom til baka, en að öðru leyti var þetta sú sama Valdís og ég hafði skilið þar eftir. Í gærkvöldi fannst mér hún vera hressari en undanfarið og í dag finnst mér það sama. Ég held bara að mér finnist það líka sagði hún fyrr í dag. Það kemur að því að hjálparlyfin hætti að virka og hvað þá skeður er óráðin gáta, en ógleðilyf hefur hún nú fengið frá apóteki. Ég ætlaði að gefa skýrslu í gær eftir heimkomuna, en ég var svo rosalega þreyttur þegar við komum heim að það var af og frá að ég gæti sett saman óbrenglaða setningu. Valdís sofnaði í stól eftir heimkomuna en ég fann mér eitthvað að bardúsa við sem mér fannst ekki meiga bíða. Svo hringsnerist ég eitthvað kringum sjálfan mig en Valdís var eldhress þegar leið á kvöldið. Hins vegar vildi ég bara leggja mig og sofna. Var það kannski bara aumingja ég sem fékk aukaverkanirnar. Við vissum alls ekki hvað þessi dagur bæri í skauti sér og kannski var það bara eins og Valdís sagði; að það varð spennufall þegar við komum heim. Þar með tel ég mig vera búinn að gefa skýrsluna um gang mála eftir fyrstu meðferðina af mörgum sem Valdís mun ganga í gegnum á næstu mörgum vikum.




Nú er komið kvöld á Sólvöllum. Nákvæmlega þegar ég byrjaði að segja frá því fyrr í dag að Valdís hefði farið í fyrstu meðferðina jókst úrkoman mjög og gríðarlegt haglél gekk yfir. Enn, nokkrum klukkustundum síðar, eru haglskaflar til dæmis við þakrennuniðurföllin. Samt hefur hitinn aldrei farið niður fyrir tíu stig. Þegar þetta haglél stóð sem allra hæst var sem elding kæmi niður hér rétt við gluggana. Nánast samstundis byrjaði að dynja ein af þeim mestu þrumum sem ég hef nokkru sinni heyrt. Svo var eins og þrjú eða fjögur högg dyndu á húsinu. Þau líktust þeim höggum sem heyrðust við jarðskjálfta í Hrísey í gamla daga, nema að þessi högg fóru ekki í gegnum húsið eins og jarðskjálftahöggin. Það var eins og þau dyndu bara á sökklinum, eins og húsið yrði fyrir mikilli áreynslu. Þegar stytti upp gekk ég kringum húsið til að athuga hvort merki sæjust eftir eldingu. Þegar ég sá ekkert slíkt leitaði ég á næstu trjátoppum en varð einskis var.

Það er afar kyrrt úti eftir hamaganginn síðdegis og það er almennt kyrrt á Sólvöllum. Við erum sammála um að skógurinn lítur út fyrir að vera hraustur, safaríkur og tandurhreinn eftir þessa úrkomu. Það er spáð 16 stiga hita og nokkurri sól næstu dagana. Á morgun er þjóðhátíðardagur.

Þriðjudagurinn 5. júní 2012 heyrir fljótlega sögunni til.

Vornesdagurinn var i dag. Það er fyrsti laugardagurinn í juní ár hvert sem Vornesvinir kalla gjarnan Vornesdaginn. Þennan dag er Vornes opið öllum sem hafa verið innskrifaðir á meðferðarheimilið, eru nánir einhverjum sem hefur verið þar eða hreinlega þykir Vornes vert heimsóknarinnar. Það eru fá skilyrðin fyrir að fá að koma en eitt óskrifað skilyrði hefur alltaf verið uppfyllt; það er að vera ekki undir áhrifum ef maður vill heimsækja Vornes þennan dag.

Þegar ég ók inn trjágöngin í dag renndi ég í huganum yfir fyrstu komu mína þangað einn kaldan og dimman dag í desember 1995. Í huganum upplifði ég eitt stórt og spennandi vintýri, ég var hugaður og framagjarn og feginn að fá aðeins hvíld frá Valdísi sem ég hafði skilið eftir eina upp í Falun í 240 kílómetra fjarlægð. Þegar ég síðan gekk upp tröppurnar í Vornesi í lok ferðar var ég beinn í baki, hvatur í spori og heilsaði danska ráðgjafanum Jette, sem vann sunnudaginn sem ég kom þangað, yfirlætislegur og drjúgur og spurði hvort ég fengi ekki eitthvað að rífa í mig eftir fjögurra tíma ferð frá Falun.

Það voru þessi trjágöng sem ég talaði um í stykkinu hér ofan við, síðasti spölurinn heim að Vornesi. Kannski hefur einhvern rennt grun í það, en ég vil nú afhjúpa það sem ég sagði þar; það eina sem er satt í því stykki er að það var dimman og kaldan sunnudag snemma í desember. Allt hitt var skrök. Hið sanna er að ég var að halda á vit einhvers sem ég gerði mér enga grein fyrir hvað var og þar sem ég þekkti engan. Ég var óöruggur en eftirvæntingarfullur og framagirni hafði alls ekkert rúm í hugskoti mínu. Fyrst ætlaði ég að fara svo tímanlega af stað frá Falun að ég mundi fá bjartan dag alla leiðina, en mér var svo þungt að skilja Valdísi eftir eina að það dróst og dróst á langinn að ég færi af stað, enda lenti ég í desembermyrkrinu eftir um það bil hálfa leið. Það sem ég huggaði mig við var það að Valdís hefði fengið góða vini á vinnustaðnum þar sem hún var búin að vinna nokkra mánuði, virkileg tryggðatröll sem hún hafði kynnst.

Þessa daga var óvenju kalt og það hafði áhrif á mig. Þegar ég að lokum gekk upp tröppurnar í Vornesi voru skref mín hæg og frekar þreytuleg og mér var léttir að því hversu vel Jette tók á móti mér. Ég hafði sterkt á tilfinningunni að nýtt tímabil væri að hefjast í lífi okkar Valdísar. Þó að maðurinn sem hringdi til mín þremur dögum áður segði að það væri enga vinnu að hafa þarna, þá gerði ég mér vel grein fyrir því að mér hefði aldrei verið boðið að koma í Vornes til að dvelja þar í eina viku bara til að hringla eitthvað með mig. Þú hlýtur að vera svangur sagði Jette og smurði handa mér brauð og hitaði kaffi. Eftir þetta kaffi kynnti hún staðinn svolítið fyrir mér og á þeirri stundu var það víðs fjarri í huga mér að ég mundi verða bundinn honum næstu 17 árin.

Dvöl mín í Vornesi í dag var tregablandin á köflum. Ég tók mig inn í stóra herbergið þar sem starfsfólk heldur morgunfundi sína og sat þar um stund í einrúmi og hef sjálfur setið þar einhver þúsund morgunfundi. Síðan fór ég út á svalirnar norðan á húsinu og horfði yfir hlaðið og næsta umhverfi. Í húsinu þarna tilhægri hef ég sofið nokkur hundruð eða kannski mörg hundruð nætur, en það var í öðru húsi þar sem ég gisti fjórar fyrstu næturnar sem ég dvaldi í Vornesi. Það var annað kvöld mitt á staðnum þegar kona sem vann kvöldið kom út í húsið til mín og sagði að það væri sími til mín, ég ætti að hringja heim. Þegar Valdís kom í síman sagði hún mér frá því að mamma sín lægi trúlega banaleguna. Seinna um kvöldið þegar ég hringdi aftur heim var hún dáin. Ég spurði Valdísi hvort ég ætti ekki að koma heim að morgni en hún kvað nei við. Það væri í lagi með sig.

Þannig var nú fyrsta vinnuvika mín í Vornesi, en sannleikurinn var sá að ég var þar ekki bara til að vera, ég var í vinnu. Ég átti ekki von á því. Í dag hitti ég þrjá fyrrverandi sjúklinga sem voru þar í meðferð árið 1999, eða fyrir þrettán árum. Þau minntu mig öll á eitthvað sem ég hafði sagt og ég varð svolítið hissa. Ég átti ekki von á því að ég hefði árið 1999 talað til sjúklinga minna þeim vísu orðum sem þau sögðu mér frá í dag. Maður um fertugt sagði líka að frásögn sem ég hefði notað í fyrirlestur fyrir fáeinum árum hefði snert hann svo mjög að það hefði breytt sýn hans á lífið. Hann mundi bara eina setningu og ég velti fyrir mér hvaða frásögn þetta hefði getað verið. Það var ekki fyrr en á leiðinni heim sem ég áttaði mig á því að þetta var úr mínu eigin lífi og ég bjó til aðrar persónur til að klæða söguna í. Ég hef aldrei áður á Vornesdeginum verið minntur svo  mikið á það hvernig ég hef unnið gegnum árin.

Svo var komið að heimferðinni.

 

Við frá Vornesi vorum á jólahlaðborði í Vingåker fyrir all nokkrum árum og um níu leytið um kvöldið vorum við Ingemar á leið heim. Ingemar beið þá eftir stórri hjartaaðgerð. Hann á heima skammt sunnan við Örebro. Hann fór á undan og ók varlega og ég hélt mig í hæfilegri fjarlægð á eftir honum. Þegar við komum á þennan beina vegarkafla kom vörubíll á móti okkur. Rétt áður en Ingemar mætti vörubílnum sá ég í ljósgeislanum frá honum hvernig dádýr hentist yfir veginn og síðan aftur til baka augnabliki síðar. Vörubíllinn stoppaði og Ingemar stoppaði. Á veginum lá hjörtur, ekki dádýr, og stundi þungan í dauðateygjunum. Bíll Ingemars var töluvert mikið skemmdur. Dýrið hafði kastast frá vörubílnum og fram fyrir bílinn hjá Ingemar.

Hann hafði farið út úr bílnum og svo settist hann þversum í bílstjórasætið með fæturna á malbikinu. Hann hélt hendi fyrir brjóst sér og marg endurtók; mér er svo illt í hjartanu, mér er svo illt í hjartanu. Að undanskildum sjúklingum í Vornesi held ég að mig hafi aldrei langað jafn mikið að taka fullorðinn karlmann á hné mér og veita honum öryggi. Ég hef að vísu aldrei tekið sjúklingana á hné mér en ég hef oft veitt þeim öryggi. Þegar við komum heim að húsi Ingemars síðar um kvöldið fylgdi ég honum heim að dyrum. Hann lagði hendur yfir herðar mér og þakkaði mér fyrir daginn. Svo sagði hann enn einu sinni að hann bara skildi ekki hvaðan hjörturinn hefði komið. Þetta var í þá daga og ferð mín í dag heim á Sólvelli hélt áfram.

 

Ég var kominn heim í Lekebergshrepp og var á hinu miklu matarframleiðslusvæði sem Krekklingedalurinn er. Bæði var ég með hugann heima við en einnig svífandi í minningum sem dagurinn hafði vakið upp. Ég hafði ef til vill ekki gert mér grein fyrir því fyrr hversu ríkt lífið hafði verið síðan ákvörðunin hafði verið tekin eftir símasamtalið við Ingólf Margeirsson haustið 1993.

 

Og áfram höldum við eftir Krekklingedalnum og komum til Torp þar sem vegurinn liggur um hlaðið milli mikilla bygginga sem þar eru. Fríkirkjurnar í Svíþjóð eiga Torp og þar eru ýmsar uppákomur á sumrin. Sú stærsta er í Jónsmessuvikunni þegar um 15000 manns hittast þar. Torp er innan við tvo kólómetra frá Sólvöllum. Fólk hér í kring segir að það sé ótrúlegt hversu vel þessar stórsamkomur fari fram. Það sé ekkert fyllerí, enginn hraðakstur, engin slagsmál eða læti og engin lögregla vaki þar yfir fóksfjöldanum. Arnold bóndi segir að einstska sinnum fari lögreglubíll um hlaðið í Torp þegar þessar stórsamkomur standa yfir, en það sé bara til að sýna sig og vinka fólki. Þeir stoppi þar aldrei. Kannski að það finnist góð fyrirmynd í háttarlagi þessa kristna fólks þegar það kemur saman. Nokkuð að hugleiða. Nú yfirgefum við Torp eitt augnablik en komum þar við aftur seinna í kvöld.

 

Hér sjáum við heim á Sólvallasvæðið. Sólvellir sjást þó ekki því þeir eru á bakvið drjúgmikinn skóg sem við sjáum þarna til hægri á myndinni. Valdís var búin að ákveða að taka því rólega í dag þar sem hún ætlaði að vera þátttakandi í ævintýri frá klukkan sex síðdegis og fram undir klukkan níu. Hafðu það gott kórinn átti nefnilega að syngja fyrir fjöldasöng í Torp. Fyrst átti að æfa í einn klukkutíma og svo átti fjöldasöngurinn að taka tvo tíma.

 

*

 

 

Þannig leit það út á einni af senunum í Torp í kvöld. Valdís er þarna til vinstri og er greinilega að syngja. Það var svo sem enginn fjöldi á þessum fjöldasöng, við giskum á 150 manns. Nú erum við búin að eiga það lengi heima á Sólvöllum að á samkomum hér í nágrenninu erum við farin að þekkja dálítið af fólki. Það var áberandi þarna að það fólk sem kom til  að taka þátt í samkomunni var yfirvegað og virtist einfaldlega í góðum málum. Það var mikil prúðmennska, snyrtilegt fólk og þægilegt. Tveir tímararnir urðu næstum tveir og hálfur tími.

Í gær hugsaði ég sem svo að ég gæti gert ýmislegt þarft heima ef ég færi ekki í Vornes. Fjöldasöngurinn var ekkert að tala um, þangað skyldi ég fara. Í morgun hugsaði ég sem svo að ég gæti gert ýmisleg þarft hér heima í dag. Ég fór í Vornes og ég fór á fjöldasöng og ég bara get ekki sagt annað en dagurinn hefur verið mjög ríkur dagur.

Ég læt svo fylgja tvær myndir í lokin sem sýna hvað það er sem Valdís er þátttakandi í hér í Lekebergshreppi.

Stundum er ég að segja hluti sem fólki kemur ekkert við og hluti sem flest fólk hefur bara útaf fyrir sig. Samt er ég að hugsa um að ljóstra því upp hvað ég hef í laun ef ég vinn flesta daga mánaðarins samkvæmt vinnuskema í Vornesi. Þá segi ég flesta daga því að mér finnst að ellilífeyrisþegi eigi ekki að þurfa að vinna alveg fulla vinnu þó að hann sé að vinna. Þessi mánaðarlaun eru 25000 sænskar krónur og þá er ég að tala um útborguð laun. Eftir að ég varð ellilífeyrisþegi miða ég alltf við útborgunina, það er það sem við höfum til afnota. Ég er hæst ánægður með þessa útborgun fyrir vinnu í tæpan mánuð. Ástæðan til að ég segi þetta er, að fólk er stundum að spurja mig hversu mikinn skatt við borgum í þessu landi. Það er ekki alveg einfalt að svara því, en ég ætla þó að segja að skattur fyrir fólk upp að 65 ára aldri er 32 % og það er enginn persónuafsláttur. En þetta segir ekki alla söguna. Hér eftir kalla ég 25000 sænskar krónur ein mánaðarlaun

Þegar við Valdís seldum íbúðina í Örebro seldum við með verulegum ágóða. Við áttum því að borga
það sem samsvarar níu mánaðarlaunum í skatt af söluhagnaðinum. En af því að við notuðum talsverða peninga til að byggja við Sólvelli lækkaði þessi upphæð um helming.

Af því að við réðum iðnaðarmenn til að hjálpa okkur við að byggja við Sólvelli, þá borgaði ríkið það sem samsvaraði fjórum mánaðarlaunum mínum á tveimur árum af vinnulaunum iðnaðarmannanna. Það er þannig hér að ef fólk byggir við eða endurbætir húsnæði sitt, þá greiðir ríkið helming launanna upp að tveimur mánaðarlaunum á verkkaupa á ári, en þó ekki meira en það sem nemur þeim skatti sem verkkaupinn greiðir. Þar sem við Valdís erum tvö verða þetta tvö mánaðarlaun á hvort okkar, getur orðið samtals fjögur mánaðarlaun. Þetta er gert til að auka atvinnu og verslun í landinu.

Árið 1996 þegar ég fékk fasta vinnu í Vornesi áttum við heima í Falun. Það þýddi að ég tók vinnu í öðru léni. Þess vegna greiddi ríkið okkur tæplega ein mánaðarlaun í reiðufé vegna óþægindana sem við urðum fyrir. Svo kom vörubíll og tveir kallar og þeir tóku búslóðina okkar upp í Falun og báru út í bíl og sögðu svo bless. Eldsnemma morguninn eftir komu þeir að íbúðinni okkar í Örebro og báru búslóðina inn. Svo þágu þeir kaffi hjá okkur, sögðu bless og fóru. Flutningurinn var okkur að kostnaðarlausu, ríkið greiddi.

Allt þetta sem ég hef nefnt hér, lækkunin á skattinum af söluhagnaðinum, helmingurinn af launum iðnaðarmannanna, ávísunun sem við fengum fyrir að flytja í annað lén, kostnaðurinn við búslóðarflutninginn, að meiga vinna án þess að fá minni ellilaun og svo ótal margt annað sem ég hef ekki dregið upp hér, það er eitthvað sem fólk fær fyrir að borga og hafa borgað skatt. Já, hvað fær maður fyrir að borga skattinn sinn? Við fáum það mikið að ég hef í mörg ár glaður borgað skattinn minn.

Ég talaði við Íslending í haust, ellilífeyrisþega, og hann sagðist hafa misst áhugann á að vinna vegna þess að ellilaunin hans lækkuðu svo mikið við það. Þegar ég sagði honum ofanritað og að ellilaunin mín frá sænsku tryggingarstofnunni lækkuðu ekkert hversu mikið sem ég ynni, svaraði hann því til að þannig væri það í landi þar sem hugsað væri um hag borgaranna. Hins vegar, ég sem ellilífeyrisþegi hér borga þar að auki minni skatt af vinnulaunum mínum.

Hvernig er svo hugsað um hag borgaranna í hverju landi? þetta sem viðmælandi minn í símanum talaði um. Það byggist á því hverja fólkið í lýðræðislandi hefur kosið til að stjórna á undanförnum áratugum.

Svona nokkuð er ekkert sem kemur bara með því að veifa hendi, það kemur á löngum tíma, byggist upp á mörgum áratugum. Í fjölda áratuga hefur sama stjórnmálaafl farið nokkuð óslitið með völd í Svíþjóð. Þetta stjórnmálaafl hlýtur því að hafa átt verulegan þátt í því að byggja grunninn að því hvernig hugsað er í dag um hinn almenna borgara af stjórnvöldum. Það eru hins vegar núverandi stjórnvöld sem komu því á að greiða niður helming vinnulauna upp að vissu marki þegar fólk byggir við eða endurbætir hýbýli sín. Núverandi stjórnvöld hafa líka lækkað skatta.

Samkvæmt þessu hafa Íslendingar í sínum lýðræðislegu kosningum undanfarna áratugi ekki kosið fólk til valda sem hugsar um hag hins almenna borgara. Eða hvað?

Margir eltast við hamingjuna eins og viðutan maður sem leitar að hattinum sínum, en heldur þó á honum í hendinni eða er með hann á höfðinu. James Sharp (1613-1679). Já, fólk má ekki vera viðutan þegar það gengur að kjörborðinu.

Ég er ekkert hér að höfða til forsetaksninga. Þær hafa ekkert með þetta að gera.